Η μεταλλευτική βιομηχανία δεν μπορεί να υπερηφανεύεται για την ισότιμη εκπροσώπηση των δύο φύλων.

«Το ποσοστό γυναικών-στελεχών στην εξόρυξη υπολείπεται σημαντικά του μέσου όρου της αγοράς, ο οποίος είναι ήδη εξαιρετικά χαμηλός», δηλώνει ο Κωνσταντίνος Γιαζιτζόγλου πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων

Ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων συνδιοργάνωσε με την Εθνική Αρχή Γεωλογικών και Μεταλλευτικών Ερευνών (ΕΑΓΜΕ) εκδήλωση στις 6 Μαρτίου, με θέμα «η εξόρυξη είναι (και) γένους θηλυκού», για να μη στερείται ο κλάδος το 50% των ταλέντων που εν δυνάμει θα μπορούσε να απασχολεί.

Με αφορμή και την παγκόσμια ημέρα της γυναίκας στις 8 Μαρτίου, ζητήσαμε από δυο γυναίκες- στελέχη του χώρου, τη Διονυσία Μπούρα, μέτοχο και διευθύνουσα σύμβουλο της εταιρίας ΕΕΚΟΜ Α.Ε., και την Ήλια Μπαρδάνη, διευθύνουσα σύμβουλο της EHSQ Development EE, να μας δώσουν μια εικόνα από την καθημερινότητά τους, σε ένα ανδροκρατούμενο επάγγελμα.

Συνέντευξη με τη Διονυσία Μπούρα, διευθύνουσα σύμβουλο της ΕΕΚΟΜ Α.Ε.

  • Πώς «μπλέξατε» με τα ορυχεία, μια δύσκολη δουλειά που δεν προσελκύει γυναίκες;

Αυτό το οφείλω στο οικογενειακό «μικρόβιο». Σπούδασα οικονομικά και διοίκηση επιχειρήσεων, τα οποία επέλεξα να εφαρμόσω συνεχίζοντας την οικογενειακή επιχείρηση. Ο πατέρας μου από νωρίς είχε προβλέψει ότι υπάρχει μέλλον και ανάπτυξη στον τομέα. Συνεπώς επέλεξα να ακολουθήσω τη συμβουλή και τα χνάρια του, και να εξελίξω περαιτέρω την επιχείρησή μας.

  • Είναι μικρή πάντως η συμμετοχή γυναικών στην εξόρυξη…

Η εξόρυξη, παρά το «θηλυκό» γένος της, υπάγεται στα επαγγέλματα που θεωρούνται ανδροκρατούμενα. Τα τελευταία χρόνια όμως θεωρώ ότι έχει αρχίσει να αναγνωρίζεται όλο και περισσότερο η σημασία της ενεργής συμμετοχής και των δύο φύλων στον τομέα και πόσο μεγάλη αξία έχει και η συμβολή των γυναικών στη βιομηχανία.

  • Βιώσιμη ανάπτυξη στον εξορυκτικό κλάδο: Ποιος είναι ο τρόπος να συνδυάσουμε την ανάπτυξη χωρίς να πληγώσουμε το περιβάλλον;

Η εξορυκτική βιομηχανία έχει την ευκαιρία και τις δυνατότητες να συμβάλει θετικά και προς όφελος του περιβάλλοντος και των ανθρώπων. Στο σημείο αυτό θα ήθελα να τονίσω για όσους δεν το γνωρίζουν ότι πολλά από τα προϊόντα της εξορυκτικής βιομηχανίας είναι επίσης απαραίτητα δομικά στοιχεία σε τεχνολογίες, υποδομές, ενέργεια και γεωργικές εφαρμογές. Κάθε εταιρεία, για να υπάρξει βιώσιμη ανάπτυξη, οφείλει να αντιμετωπίσει το περιβάλλον και τους πόρους που αντλεί από αυτό με σεβασμό. Από πλευράς μας ως εταιρεία εξόρυξης συνδράμουμε σε αυτό το κομμάτι με αναδασώσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται εφόσον εξορύξουμε τον περλίτη, αναπλάθοντας με αυτόν τον τρόπο το περιβάλλον και διατηρώντας την αισθητική του. Επιπλέον βρίσκουμε εφαρμογές για υλικά που προκύπτουν από τη διαδικασία της εξόρυξης, όπως για παράδειγμα οι πέτρες, για να μην πηγαίνει τίποτα χαμένο.

  • Ποιες είναι δυσκολίες να κουμαντάρεις μια επιχείρηση σαν τη δική σας και τι διαφορετικό φέρνει μια γυναίκα στη διοίκηση από ένα άντρα;

Ως γυναίκα σε ανδροκρατούμενο επάγγελμα αντιμετωπίζω τις δυσκολίες ως προκλήσεις. Στο παρελθόν, οι προκλήσεις αυτές μπορεί να ήταν κοινωνικά πρότυπα, διακρίσεις και προκαταλήψεις. Με την πολυετή παρουσία μου στον χώρο, θεωρώ ότι πλέον έχω εδραιώσει τη θέση μου ως γυναικεία παρουσία.

Μια γυναίκα και ένας άνδρας μπορούν εξίσου να συνεισφέρουν στη διοίκηση μιας επιχείρησης. Η γυναικεία παρουσία ίσως μπορεί να φέρει μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση σε θέματα ισότητας ή διακρίσεων.

  • Πόσες γυναίκες έχετε στην επιχείρησή σας;

Η διοίκηση της επιχείρησης αποτελείται από λίγα μέλη τα οποία είναι ισάξια σε αριθμό και από τα δύο φύλλα. Το προσωπικό που ασχολείται με την πρακτική εργασία της εξόρυξης είναι ως επί το πλείστον άντρες.

  • Η εταιρεία Επιχειρήσεις Εξορύξεως Κατεργασίας Ορυκτών Μεταλλευμάτων Α.Ε. (ΕΕΚΟΜ Α.Ε.) πριν από πόσα χρόνια ξεκίνησε;

Η εταιρεία ξεκίνησε το 1980 από τον πατέρα μου και τον αδελφό του. Έχει 4 ιδιόκτητα ορυχεία στη Μήλο με περλίτη και κατά 90% οι πωλήσεις της έχουν εξαγωγικό χαρακτήρα.

Συνέντευξη με την Ήλια Μπαρδάνη, μεταλλειολόγο και επί 20 χρόνια στέλεχος της εταιρείας S&B Βιομηχανικά Ορυκτά Α.Ε. και μετέπειτα Imerys SA. Από το 2019 είναι διευθύνουσα σύμβουλος της EHSQ Development EE, την οποία ίδρυσε με τον Κωνσταντίνο Μαστρογιάννη.

  • Είστε διπλωματούχος μεταλλειολόγος μεταλλουργός μηχανικός (ΕΜΠ). Υπήρχε κάποιο οικογενειακό, προηγούμενο ή είναι μια δική σας επιλογή;

Όχι, δεν υπήρχε κάποιο οικογενειακό προηγούμενο, ήταν μια καθαρά προσωπική επιλογή. Για την ακρίβεια, ήταν η δεύτερη επιλογή μου, καθώς η πρώτη ήταν η Σχολή Ναυπηγών Μηχανικών του ΕΜΠ.

  • Περιβάλλον και μεταλλεία: είναι εφικτό λόγω της φύσης της εξορυκτικής βιομηχανίας να συμβαδίζουν αυτά τα δύο και υπάρχει μέλλον στον τομέα βιομηχανικών ορυκτών στη χώρα μας;

Κάθε ανθρωπογενής δραστηριότητα προσβάλλει το φυσικό περιβάλλον, αλλά η επιστήμη και η τεχνολογία προτείνουν λύσεις για μια επωφελή παράλληλη συνύπαρξη. Η βιώσιμη ανάπτυξη είναι η πρώτη προτεραιότητα των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη διαχείριση φυσικών πόρων. Πολλές μετα-μεταλλευτικές δραστηριότητες δίνουν νέα αξία στην αποκατάσταση μεταλλείων: σε θέση αποκατάστασης του ορυχείου Περλίτη στη θέση Τράχηλας Μήλος, έχει δημιουργηθεί από το 2014 ένας πρότυπος αμπελώνας με ντόπιες κυκλαδίτικες ποικιλίες, που διαχειρίζεται με τις αρχές της βιολογικής γεωργίας. Αντίστοιχα, στη Δυτική Μακεδονία, σε ανενεργά λιγνιτωρυχεία έχουν δημιουργηθεί αμπελώνες και οπωρώνες.

Η Ελλάδα είναι σημαντική παραγωγός βιομηχανικών ορυκτών. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Ελλάδα, σε παγκόσμια κλίμακα, είναι η πρώτη χώρα παραγωγής περλίτη και η δεύτερη χώρα παραγωγής κίσσηρης (ελαφρόπετρας) και μπεντονίτη. Τα βιομηχανικά ορυκτά έχουν ευρεία χρήση σε πολλές εφαρμογές στην καθημερινότητά μας: από την οδοντόκρεμα και τα καλλυντικά έως το χαρτί, το χρώμα, την πορσελάνη. Ταυτόχρονα, αξιοποιούνται και σε καινοτόμες εφαρμογές, εξειδικευμένες χρήσεις με υψηλή προστιθέμενη αξία, και ακόμη έχουν περιβαλλοντικό προσανατολισμό, δηλαδή χρησιμοποιούνται με σκοπό την προστασία του περιβάλλοντος

  • Έχετε εργαστεί σε ανδροκρατούμενο κλάδο, επί μία και πλέον εικοσαετία σε πολυεθνικές εταιρείες βιομηχανικών ορυκτών, ως υπεύθυνη για θέματα υγείας, ασφάλειας, περιβάλλοντος και συστημάτων ISO, σε Ελλάδα, Ιταλία, Σαουδική Αραβία, Βουλγαρία, Γεωργία. Πού δυσκολευτήκατε περισσότερο και γιατί;

Στην κάθε χώρα υπήρχαν πολλές διαφορετικές προκλήσεις, γιατί πιστεύω ότι «δεν υπάρχουν δυσκολίες, παρά μόνο προκλήσεις». Σίγουρα ήταν μεγάλη πρόκληση όταν ήμουν υπεύθυνη για την Υ&Α, το Περιβάλλον και τα συστήματα ISO σε εργοστάσιο περλίτη στη Σαουδική Αραβία και έπρεπε να εκπαιδεύσω, να επιτηρώ και ακόμη και να επιπλήττω τους άντρες συναδέλφους στο εργοστάσιο, σε μια χώρα που οι γυναίκες δεν επιτρεπόταν ούτε χειραψία να έχουν με άντρες εκτός της οικογένειάς τους.

  • Η EHSQ Development «παρέχει υπηρεσίες ενεργειακής διαχείρισης, υπολογισμού αποτυπώματος άνθρακα, προετοιμασίας για την Κλιματική Αλλαγή κ.λπ.». Μπορείτε να μας δώσετε ένα παράδειγμα;

Με τον Εθνικό Κλιματικό Νόμο 4936/2022 θεσπίζονται μέτρα και πολιτικές για την προσαρμογή της χώρας στην κλιματική αλλαγή και τη διασφάλιση της πορείας απανθρακοποίησης έως το έτος 2050.

Ορίζεται, μεταξύ άλλων, η υποβολή, από συγκεκριμένους τομείς επιχειρήσεων σε δημόσια προσβάσιμη ηλεκτρονική βάση δεδομένων που υλοποιεί και λειτουργεί ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, έκθεσης σχετικά με το ανθρακικό τους αποτύπωμα. Στην ετήσια αυτή έκθεση συμπεριλαμβάνονται εθελοντικοί στόχοι και δράσεις μείωσης ή αντιστάθμισης των εκπομπών.

Η EHSQ Development αναλαμβάνει τη συγγραφή, πιστοποίηση, και υποβολή τέτοιων εκθέσεων για επιχειρήσεις όσο και για βιομηχανικές δραστηριότητες και συναφείς εγκαταστάσεις.

  • Τι συμβολίζει και τι σημαίνει για εσάς η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας και πώς βλέπετε τη θεσμοθέτηση ποσοστώσεων των γυναικών στην εργασία, τις επιχειρήσεις;

Είναι εμφανές ότι η συμμετοχή των γυναικών επαγγελματιών στον χώρο της βιομηχανίας εξακολουθεί να υστερεί αυτής των αντρών, παρότι οι επιχειρήσεις έχουν πλέον ευαισθητοποιηθεί σε αυτό το θέμα και έχουν κινητοποιηθεί ανάλογα. Πιστεύω ότι η εργασία μιας γυναίκας είναι εξίσου αποδοτική και αποτελεσματική. Δεν έχει σχέση αν είναι γυναίκα η άντρας: Το σημαντικό είναι να είναι επαγγελματίας με καινοτόμες ιδέες και μεγάλη όρεξη για δουλειά.

«2024 – Έτος Ορυκτών Πόρων»

Με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 100 χρόνων συνεχούς λειτουργίας του, ο Σύνδεσμος Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ) ανακήρυξε το «2024 – Έτος Ορυκτών Πόρων». Η μετάβαση από τη γραμμική στην κυκλική οικονομία μπορεί να οδηγήσει τη μεταλλουργική εξορυκτική – μεταλλουργική βιομηχανία στην γραμμή πρώτη γραμμή της Βιώσιμης Ανάπτυξης.

 

του Φίλη Καϊτατζή

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο