40 αιολικά πάρκα, 20 μικροί υδροηλεκτρικοί, 40 φωτοβολταϊκοί και 1 υβριδικός σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
Ο Κωνσταντίνος Νάτσης, γενικός διευθυντής Κατασκευών Έργων ΑΠΕ, ΔΕΗ Ανανεώσιμες, μας δίνει το προφίλ και τις προτεραιότητες της ΔΕΗΑΝ, θυγατρικής του Ομίλου ΔΕΗ, στη συνέντευξη που ακολουθεί:
Από τότε που πρωτο-δραστηριοποιήθηκε η ΔΕΗ Ανανεώσιμες στις ΑΠΕ: α) τι έχει καταφέρει μέχρι σήμερα, ποια είναι η εγκατεστημένη ισχύς, από τι ανανεώσιμες προέρχεται και β) πόσο ανταγωνιστική είναι η θέση της θυγατρικής επιχείρησης στην αγορά;
Ο Όμιλος ΔΕΗ δραστηριοποιείται στον κλάδο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από το 1982, κατασκευάζοντας και θέτοντας σε λειτουργία τις πρώτες φωτοβολταϊκές και αιολικές μονάδες μικρής κλίμακας. Δεκαετίες τώρα, ο Όμιλος δραστηριοποιείται στην υδροηλεκτρική παραγωγή από μικρούς ΥΗΣ (Υδροηλεκτρικούς Σταθμούς), μεταξύ αυτών τον ΥΗΣ Γλαύκου στην Πάτρα – έναν από τους παλαιότερους στην Ελλάδα.
Ο Όμιλος ΔΕΗ, μέσω της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, διαχειρίζεται ένα δυναμικά αναπτυσσόμενο χαρτοφυλάκιο συνολικής ισχύος περί τα 5,5 GW (εξαιρουμένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών) μέχρι το 2026. Μάλιστα, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες είναι η μόνη ελληνική εταιρεία που δραστηριοποιείται σε όλες τις μορφές ΑΠΕ: ήλιο, άνεμο, υδατοπτώσεις, γεωθερμία και βιομάζα. Παράλληλα, η Εταιρεία δραστηριοποιείται στο ηπειρωτικό διασυνδεδεμένο ηλεκτρικό σύστημα και σε πληθώρα μη διασυνδεδεμένων νησιών. Χαρακτηριστικό το πρωτοποριακό υβριδικό έργο «Ναέρας», στην Ικαρία, που ενσωματώνει μια μονάδα αντλησιοταμίευσης για την αποθήκευση πλεονάζουσας αιολικής παραγωγής (εκμεταλλευόμενο τη δύναμη ανέμου και νερού), εξασφαλίζοντας στο νησί ένα μεγάλο μέρος των ενεργειακών του αναγκών με ηλεκτρική ενέργεια μηδενικών εκπομπών ρύπων. Ένα ακόμα υβριδικό έργο, συνδυασμού φωτοβολταϊκών και συσσωρευτών (μπαταρίες), θα αναπτυχθεί το επόμενο έτος και στην Αστυπάλαια, που στοχεύει σε τελικό στάδιο, στην κάλυψη των ενεργειακών αναγκών του νησιού έως και 80% από καθαρή ενέργεια.
Ποια είναι η συμβολή της ΔΕΗΑΝ στον ενεργειακό μετασχηματισμό της χώρας; Τι περιλαμβάνει συγκεκριμένα το χαρτοφυλάκιό της;
O Όμιλος ΔΕΗ διαθέτει (είναι σε λειτουργία) σήμερα ένα συνολικό χαρτοφυλάκιο έργων ΑΠΕ ισχύος της τάξεως των 1,5 GW (εκτός των μεγάλων υδροηλεκτρικών), εκ των οποίων περίπου 0,8 GW στην Ελλάδα και 0,7 GW στη Ρουμανία. Αυτή την περίοδο εξελίσσεται η κατασκευή επιπρόσθετων έργων μεγάλης κλίμακας, συμπεριλαμβανομένου του εμβληματικού φωτοβολταϊκού έργου Ορυχείο ΔΕΗ Πτολεμαΐδα ισχύος 550 MW – αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα φωτοβολταϊκά πάρκα στην Ευρώπη. Με την ολοκλήρωσή τους η συνολική εγκατεστημένη ισχύς ΑΠΕ του Ομίλου θα ανέλθει στα 2.300 MW.
Σήμερα στην Ελλάδα, με 40 αιολικά πάρκα, 20 μικρούς υδροηλεκτρικούς σταθμούς, 40 φωτοβολταϊκούς σταθμούς και 1 υβριδικό σταθμό παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος άνω των 800 MW, και το φιλόδοξο επενδυτικό της πλάνο, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες, που αναπτύσσει πλήθος στρατηγικών συνεργασιών, έχει τοποθετηθεί δυναμικά στον ελληνικό χώρο των ΑΠΕ και δημιουργεί τις βάσεις για να οδηγήσει τον ενεργειακό μετασχηματισμό στη χώρα.
Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες –κορυφαίος παραγωγός ενέργειας από φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα– πρόκειται έως και το 2026 να εντάξει εγκατεστημένη ισχύ φωτοβολταϊκών μεγαλύτερη από το μισό της νέας εγκατεστημένης ισχύος συνολικά στη χώρα.
Ο Όμιλος ΔΕΗ φιλοδοξεί να έχει συνολικά 8,9 GW εγκατεστημένης ισχύος από καθαρές μορφές ενέργειας έως το 2026 (συμπεριλαμβανομένων των μεγάλων υδροηλεκτρικών), πραγματοποιώντας σημαντικές επενδύσεις ύψους 9 δισ. ευρώ, κυρίως σε ΑΠΕ, δίκτυα και νέες δραστηριότητες. Ακόμα, η μετεξέλιξη από εθνικό παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας σε διεθνή ενεργειακό παίκτη στην ευρύτερη περιοχή της ΝΑ Ευρώπης, με την επέκταση στις γειτονικές αγορές Ρουμανίας, Βουλγαρίας, Κροατίας, Ιταλίας κ.ά., συμβάλλει στα εθνικά σχέδια εξαγωγής «πράσινης» ενέργειας.
Ο μετασχηματισμός του Ομίλου ΔΕΗ και η ολοένα και πιο έντονη παρουσία του σε ΑΠΕ θα συνεισφέρει σημαντικά στην επίτευξη των εθνικών στόχων για την ενέργεια και το κλίμα, όπως ορίζονται στο αναθεωρημένο ΕΣΕΚ, που τελεί υπό οριστικοποίηση.
Αιολικά, Υδροηλεκτρικά, Φωτοβολταϊκά, Υβριδικά, τι προέχει κατά την κατασκευή τους, για να έχουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα απόδοσης σε ενέργεια; Τα υβριδικά συγκεντρώνουν περισσότερα πλεονεκτήματα έναντι των άλλων;
Όπως κάθε έργο του Ομίλου ΔΕΗ, όλα τα έργα της ΔΕΗ Ανανεώσιμες είναι επιστέγασμα μακροχρόνιας εργασίας ανάπτυξης (μελέτη ιστορικών μετεωρολογικών στοιχείων, συνεργασία με κορυφαίους επιστημονικούς και τεχνικούς φορείς, μελέτη χωροθέτησης, μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων κ.λπ.). Τα αιολικά έργα μας κατασκευάζονται με επιμελή και ενδελεχή τήρηση των περιβαλλοντικών όρων, προκειμένου να διασφαλίζεται ότι δεν προκαλείται αρνητικός αντίκτυπος στο περιβάλλον, επιτυγχάνοντας τον στόχο της μεγιστοποίησης της ενεργειακής απόδοσης. Οι φωτοβολταϊκοί μας σταθμοί αναπτύσσονται σε περιοχές παλιών λιγνιτωρυχείων της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης, αξιοποιώντας τις εκτάσεις αυτές με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Τα μικρά υδροηλεκτρικά έργα είναι ενταγμένα με τον βέλτιστο τρόπο στο φυσικό περιβάλλον.
Λόγω της φύσης της, η ηλεκτρική ενέργεια θα πρέπει να παράγεται και να καταναλώνεται ακριβώς την ίδια στιγμή (δηλαδή να υπάρχει απόλυτη ισορροπία μεταξύ παραγωγής και ζήτησης). Ο συγκεκριμένος τεχνικός περιορισμός θα μπορούσε να μετριαστεί με την ανάπτυξη τεχνολογιών αποθήκευσης της πλεονάζουσας παραγόμενης ενέργειας, όταν αυτή δεν είναι δυνατό να καταναλωθεί (π.χ. σε περιόδους χαμηλής ζήτησης ή/και ισχυρών ανέμων, έντονης ηλιοφάνειας κ.ά.) και έγχυσής της στο δίκτυο, όταν αυτό κριθεί απαραίτητο. Οι υβριδικοί σταθμοί επιτρέπουν αυτού του είδους την ανάκτηση ενέργειας, που έχει παραχθεί και αποθηκευτεί σε προγενέστερο χρόνο. Επιπλέον, η αντλησιοταμίευση και οι μπαταρίες είναι δύο γνωστές και τεχνολογικά ώριμες λύσεις αποθήκευσης ενέργειας. Ειδικότερα, η ΔΕΗ Ανανεώσιμες διαθέτει ένα ευρύ χαρτοφυλάκιο μπαταριών συνολικής ισχύος και χωρητικότητας ύψους 1 GW και 3 GWh, αντίστοιχα, ενώ έχει εξασφαλίσει επενδυτική και λειτουργική ενίσχυση για δύο σταθμούς αποθήκευσης ενέργειας με μπαταρίες 98 MW και 196 MWh, καθιστώντας την πρωτοπόρο στην αποθήκευση ενέργειας στην Ελλάδα.
Ποιες τεχνολογίες ΑΠΕ είναι πιο κοστοβόρες σε επίπεδο υλικών και γενικότερα κατασκευαστικού κόστους;
Η ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ και η εξέλιξη της τεχνολογίας έχουν μειώσει σημαντικά το κόστος ανάπτυξης των μονάδων ΑΠΕ. Το κόστος των φωτοβολταϊκών πλαισίων έχει μειωθεί σε ποσοστό άνω του 90%, κατά τα τελευταία 25 έτη. Αναφορικά με τα χερσαία αιολικά, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμού Ανανεώσιμης Ενέργειας (IRENA), το μέσο παγκόσμιο σταθμισμένο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας (LCOE) ήταν κατά 52% χαμηλότερο συγκριτικά με τις φθηνότερες λύσεις παραγωγής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα το 2022. Σχετικά μεγαλύτερου κόστους είναι οι υπόλοιπες τεχνολογίες ΑΠΕ, με τους μικρούς ΥΗΣ να απαιτούν εξειδικευμένα έργα πολιτικού μηχανικού, τις μονάδες γεωθερμίας να συνοδεύονται από ειδικές γεωτρήσεις και τους σταθμούς βιομάζας να αποτελούν μικρές εργοστασιακές μονάδες. Ωστόσο, το αυξημένο κόστος κατασκευής τους αντισταθμίζεται από τα εγγενή χαρακτηριστικά που εξασφαλίζουν οι εν λόγω επιλογές και τα οποία είναι, μεταξύ άλλων, το διαφοροποιημένο χαρτοφυλάκιο τεχνολογιών ΑΠΕ και το θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Ποιο είναι το πλάνο της επιχείρησης για επενδύσεις σε μονάδες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας και πόσο ώριμη είναι αυτή η τεχνολογία για την ανάπτυξη ΑΠΕ;
Η κατασκευή και ένταξη στο σύστημα μονάδων αποθήκευσης ενέργειας με χρήση μπαταριών αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αναπτυξιακής πορείας του Ομίλου ΔΕΗ. Με δεδομένα τη λειτουργία και τη θέση σε λειτουργία φωτοβολταϊκών σταθμών ισχύος άνω των 3,5 GW κατά την επόμενη τριετία, η αποθήκευση της παραγόμενης ενέργειας κατά τις μεσημβρινές ώρες και η ανάκτησή της κατά τις βραδινές –ώρες αιχμής– θα προσδώσει πολλαπλά οφέλη (τεχνικά και οικονομικά) στις δραστηριότητες της Εταιρείας. Η ωριμότητα της αποθήκευσης ενέργειας με χρήση μπαταριών, η οποία συμβάλλει στην ευστάθεια του συστήματος, είναι δεδομένη και εντός του επόμενου έτους η Εταιρεία θα έχει ολοκληρώσει τις εργασίες κατασκευής και διασύνδεσης των δύο μονάδων αποθήκευσης ενέργειας στη Δυτική Μακεδονία.
Η μεγάλη διασπορά των ΑΠΕ απαιτεί και ψηφιοποίηση των δικτύων, ποιες οι δυσκολίες;
Για τον Όμιλο ΔΕΗ, ο ψηφιακός μετασχηματισμός αποτελεί βασικό πυλώνα του στρατηγικού σχεδιασμού. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες εφαρμόζει επί σειρά ετών τεχνολογίες συνεχούς παρακολούθησης, επίβλεψης και ελέγχου όλων των σταθμών της ΑΠΕ, μέσω παράλληλων τηλεπικοινωνιακών γραμμών υψηλής ταχύτητας και αξιοπιστίας. Σε συνεργασία με τους μεγάλους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, η τηλεπικοινωνιακή σύνδεση (κρίσιμη για τη λειτουργία της κάθε μονάδας και για τη διασύνδεσή της με το ηλεκτρικό σύστημα) είναι εξασφαλισμένη και αξιόπιστη.
Η ανάπτυξη των δικτύων τίθεται στον πυρήνα της τρέχουσας ενεργειακής μετάβασης. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το 40% των ηλεκτρικών δικτύων της ΕΕ χρονολογείται πλέον των 40 ετών. Μελέτη της «Grids for Speed» της Eurelectric αναφέρει ότι οι απαιτήσεις για μελλοντικές επενδύσεις σε ηλεκτρικά δίκτυα εκτιμώνται έως 67 δισ. ευρώ ετησίως στο διάστημα 2025-2050, ποσό σχεδόν διπλάσιο από αυτό που έχει υλοποιηθεί κατ’ έτος στη διάρκεια της τρέχουσας δεκαετίας.
του Φίλη Καϊτατζή
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
