Υπέρ της κλιματικής ουδετερότητας τάχθηκαν, προσφάτως,σε δημοψήφισμα οι Ελβετοί,αν και κάποιες αγροτικές περιοχές είπαν «όχι», διότι οι κάτοικοι «φοβούνται ότι θα αλλοιωθεί το τοπίο από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και θα μειωθεί η κινητικότητα από τη μείωση των ορυκτών καυσίμων». Στην Ελβετία έχουν την έδρα τους η Google και περίπου 200 ακόμα πολυεθνικές, όπως η Nestlé.
Την ίδια στιγμή, ΟΗΕ και ευρωπαϊκό πρόγραμμα Copernicus μάς πληροφορούν ότι η Γηραιά Ήπειρος είναι η περιοχή του κόσμου που θερμαίνεται περισσότερο: Κατά 2,3 βαθμούς Κελσίου αυξήθηκε η θερμοκρασία στην Ευρώπη σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή (1850-1900), με ρυθμό δύο φορές ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο από τη δεκαετία του 1980, Ενώ,στο σύνολο του πλανήτη, η θερμοκρασία αυξήθηκε κατά 1,2 βαθμό Κελσίου εξαιτίας των εκπομπών αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου. «Η Ευρώπη είναι η περιοχή του κόσμου που θερμαίνεται ταχύτερα», σημειώνει ο γενικός γραμματέας του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας των Ηνωμένων Εθνών, καθηγητής Πέτερι Τάαλας, Απ’ την άλλη,η τελευταία έκθεση για το κλίμα της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Κλιματική Αλλαγή αναφέρει ότι η διεθνής κοινότητα είναι πολύ απίθανο να περιορίσει την άνοδο της παγκόσμιας θερμοκρασίας στους 1,5 βαθμούς Κελσίου, εάν δεν ληφθούν άμεσα μέτρα. Εκτιμάται, μάλιστα, ότι η περίοδος 2023-2027 θα είναι –σχεδόν βέβαιο–η πιο ζεστή που έχει καταγραφεί ποτέ στον πλανήτη.
Ενίσχυση στόχων
Για την επίτευξη των κλιματικών στόχων σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, το Ευρωκοινοβούλιο σε συμφωνία με το Συμβούλιο της ΕΕ,στο πλαίσιο μεγαλύτερης διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) μέχρι το 2030, έχει αποφασίσει μεταξύ άλλων:
· Δεσμευτικό μερίδιο στόχου 42,5% για τις ΑΠΕ στην κατανάλωση ενέργειας έως το 2030, με στόχο την επίτευξη 45%(η Κομισιόν έχει ταχθεί υπέρ της διείσδυσης των ΑΠΕ στην ΕΕ κατά 45%).
· Ταχύτερη διαδικασία έγκρισης για ΑΠΕ (ο πρώην ΥΠΕΝ Κώστας Σκρέκας έχει δηλώσει ότι «η Ελλάδα έως τώρα πρωτοπόρησε και στην ταχύτητα αδειοδότησης ΑΠΕ, αφού σε 3-4 χρόνια διπλασιάστηκε η εγκατεστημένη ισχύς στα 10 γιγαβάτ»).
Επίσης έχει συμφωνηθεί: Η μέγιστη περίοδος για τις εθνικές αρχές έγκρισης νέων εγκαταστάσεων ΑΠΕ να είναι διάρκειας δώδεκα μηνών, για τις περιοχές ΑΠΕ, ενώ η διαδικασία δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 24 μήνες για περιοχές εκτός ανανεώσιμων πηγών.
Η Κομισιόν, σε μια προσπάθεια να κρατήσει ισορροπίες, τόνισε πριν από λίγες μέρες τη σημασία της πυρηνικής ενέργειας, για την επίτευξη των κλιματικών στόχων, καθώς δεν εκπέμπονται αέρια του θερμοκηπίου(τώρα τι γίνεται με τα απόβλητα είναι μια άλλη ιστορία)ικανοποιώντας τη Γαλλία, που διαθέτει πυρηνικούς αντιδραστήρες για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Ανάλογη στάση κράτησε και για τη Γερμανία,έχοντας υποβάλει κανονισμό που θα επιτρέπει τη λειτουργία των κινητήρων αποκλειστικά για τα ηλεκτρονικά καύσιμα μετά το 2035, χρονολογία απόσυρσης των κινητήρων εσωτερικής καύσης στα νέα αυτοκίνητα. Τα ηλεκτρονικά καύσιμα είναι ένας τύπος συνθετικής μεθανόλης Οι εταιρείες ισχυρίζονται ότι τα καύσιμα αυτά είναι σχεδόν ουδέτερα από CO2 .
Εθνικό ΕΣΕΚ
Στην αναθεώρηση του Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ),θέμα που καλείται να υλοποιήσει μετά τα εκλογές το ΥΠΕΝ, η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας είναι πολύ πάνω από το 35%,που προβλέπει το ισχύον ΕΣΕΚ του 2019. Για τα αιολικά: αύξηση από τα 5 GW στα 7 GW το 2030 και 10 GW το 2050.Για τα φωτοβολταϊκά:αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος στα 14,1 GW από 5 που είναι σήμερα και στα 34 GWτο 2050.Για τα offshore αιολικά:ο στόχος είναι 2,7 GWκαι για τα υδροηλεκτρικά αύξηση στα 4 GW.
Στοιχεία IRENA
Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Διεθνούς Οργανισμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (IRENA), παγκοσμίως «η εγκατεστημένη ισχύς της υπεράκτιας αιολικής ενέργειας αυξήθηκε 18 φορές σε πάνω από 55 γιγαβάτ (GW) το 2022 και η ωκεάνια ενέργεια είχε εγκατεστημένη ισχύ 0,535 GW το 2021. Η υπεράκτια αιολική και ωκεάνια ενέργεια μπορεί να φθάσει τα 380 GW και τα 350 GW το 2030, αντίστοιχα, εάν αντιμετωπιστούν με επιτυχία βασικά εμπόδια όπως: τα αργά πρωτόκολλα αδειοδότησης και οι αυξημένες επενδύσεις».
Οι υπεράκτιες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (υπεράκτια αιολική και ωκεάνια ενέργεια) έχουν σημαντικές δυνατότητες να επιταχύνουν την παγκόσμια ενεργειακή μετάβαση και να δημιουργήσουν νέες οικονομικές και κοινωνικές ευκαιρίες, αναφέρει η OceanEnergyEurope, η οποία σε συνεργασία με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Αιολικής Ενέργειας, δραστηριοποιείται στην «κλιμάκωση επενδύσεων σε τεχνολογίες ενέργειας ανεμών ανοικτής θάλασσας και ωκεανών». Οι τεχνολογίες ενέργειας των ωκεανών «πρέπει να αποτελούν μέρος του βιώσιμου ενεργειακού μας μέλλοντος».
Κρίσιμη δεκαετία
Σε διεθνές επίπεδο, οι υπουργοί στην Παγκόσμια Διάσκεψη για την Ενεργειακή Απόδοση,μετά την 8η Παγκόσμια Διάσκεψη του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας για την Ενεργειακή Απόδοση,δεσμεύτηκαν να δώσουν προτεραιότητα στις επενδύσεις στην «κρίσιμη δεκαετία» για ενεργειακούς και κλιματικούς στόχους. Κυβερνήσεις από την Ευρώπη,την Αμερική όλη την Αφρική και την Ασία τόνισαν «τον κρίσιμο ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η ενεργειακή απόδοση στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου και της ενεργειακής ασφάλειας και στην επιτάχυνση της μετάβασης της καθαρής ενέργειας προς την εφαρμογή των καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050. Αυτό σημαίνει:«αύξηση της ετήσιας προόδου ενεργειακής απόδοσης, από 2,2% σήμερα, σε πάνω από 4% ετησίως έως το 2030– γεγονός που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας, θα επεκτείνει την πρόσβαση σε ενέργεια, θα μειώσει τους λογαριασμούς ενέργειας, τη ρύπανση και την εξάρτηση των χωρών από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων».
Η προώθηση της προόδου ενεργειακής απόδοσης στις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες οικονομίες θα βρίσκεται στο επίκεντρο της επόμενης Παγκόσμιας Διάσκεψης του ΔΟΕ, η οποία θα πραγματοποιηθεί στο Ναϊρόμπι της Κένυας, το 2024.
Αυτήν τη χρονιά το βλέμμα της ανθρωπότητας θα είναι στραμμένο στην προσεχή διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών στο Ντουμπάι (30 Νοεμβρίου έως 12 Δεκεμβρίου), την COP28, όπως λέγεται,καθώς είναι η 28η στη σειρά διάσκεψη του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή.
Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας: Η μετάβαση προς μια οικονομία καθαρής ενέργειας επιταχύνεται, με την παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου να είναι ορατή πριν από το τέλος αυτής της δεκαετίας, καθώς η ενεργειακή απόδοση, τα ηλεκτρικά οχήματα και άλλες τεχνολογίες εξελίσσονται.Η ζήτηση πάντως, αναμένεται να επιβραδυνθεί σημαντικά έως το 2028.
του Φίλη Καϊτατζή
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο