Τέλη Σεπτεμβρίου με μέσα Οκτωβρίου θα αρχίσει η υποβολή αιτήσεων υπαγωγής στο νέο πρόγραμμα «Εξοικονομώ», που αποσκοπεί στην ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 κατοικιών με έμφαση στα φτωχά νοικοκυριά, καθώς και στις περιοχές που αντιμετωπίζουν δυσμενέστερες καιρικές συνθήκες. Οι αιτήσεις θα αξιολογούνται με μοριοδότηση ενεργειακών, οικονομικών και κοινωνικών κριτηρίων, το ποσοστό ενίσχυσης θα φθάνει έως 75% και ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 1 δισ. ευρώ, από τα οποία τα 632 εκατ. προέρχονται από το Ταμείο Ανάκαμψης.
Στόχος του νέου προγράμματος είναι να υπάρξει μεγαλύτερο αποτέλεσμα (αναβάθμιση περισσότερων κατοικιών και μεγαλύτερη εξοικονόμηση ενέργειας) με μικρότερο κόστος, προκειμένου να επιτευχθούν οι στόχοι για την ενεργειακή αποδοτικότητα που προβλέπει ο ενεργειακός προγραμματισμός.
Τα βασικά χαρακτηριστικά του προγράμματος
Τα ποσοστά επιδότησης των παρεμβάσεων ενεργειακής αναβάθμισης κλιμακώνονται ως εξής:
· Για ατομικό εισόδημα έως 5.000 ευρώ και οικογενειακό έως 10.000 ευρώ, ποσοστό 75%.
· Από 5.000-10.000 ευρώ ατομικό και 10.000-20.000 οικογενειακό, ποσοστό 70%.
· Από 10.000-20.000 ευρώ ατομικό και 20.000-30.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 55%.
· Από 20.000-30.000 ευρώ ατομικό και 30.000-40.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 45%.
· Από 30.000-50.000 ευρώ ατομικό και 40.000-60.000 ευρώ οικογενειακό, ποσοστό 40 %.
Στο πρόγραμμα μπορούν να ενταχθούν ιδιοκτήτες (όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα) για την κύρια κατοικία τους ή για νοικιασμένο σπίτι που χρησιμοποιείται ως κύρια κατοικία. Στη δεύτερη περίπτωση η επιδότηση είναι 40% ανεξαρτήτως εισοδήματος.
Ο μέγιστος επιλέξιμος προϋπολογισμός των επενδύσεων είναι 0,9 ευρώ ανά κιλοβατώρα εξοικονομούμενης ενέργειας ανά τετραγωνικό και 180 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο της κατοικίας (όποιο από τα δύο είναι μικρότερο) και με ανώτατο πλαφόν σε κάθε περίπτωση τα 28.000 ευρώ.
Δημιουργείται ξεχωριστός προϋπολογισμός ύψους 100 εκατ. ευρώ για τα ενεργειακά ευάλωτα νοικοκυριά μέσω του οποίου –μεταξύ άλλων– θα παρέχονται εγγυήσεις στις τράπεζες, προκειμένου να εκταμιεύσουν τα δάνεια που θα καλύψουν την ιδιωτική συμμετοχή στις επενδύσεις.
Προτεραιότητα ένταξης θα δίνεται σε ΑμεΑ, μονογονεϊκές οικογένειες, μακροχρόνια ανέργους, πολύτεκνους, νοικοκυριά με χαμηλά εισοδήματα, κτίρια που κατατάσσονται σε χαμηλότερη ενεργειακή κλάση που βρίσκονται σε περιοχές με υψηλότερες ανάγκες θέρμανσης και παλαιότερες κατασκευές.
Τα κριτήρια αξιολόγησης και τα αντίστοιχα ποσοστά βαρύτητας είναι τα εξής:
· Το κόστος εξοικονόμησης ενέργειας (50%).
· Η υφιστάμενη ενεργειακή κλάση του ακινήτου (5%).
· Οι βαθμοημέρες θέρμανσης (7%).
· Η παλαιότητα κατασκευής (3%).
· Το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα (15%).
· Το πλήθος των εξαρτώμενων τέκνων (5%).
· Μονογονεϊκή οικογένεια (5%).
· Μακροχρόνια άνεργος (5%).
· ΑμεΑ (5%).
Οι εργασίες θα πρέπει να ολοκληρωθούν σε διάστημα 12 μηνών από την έκδοση της απόφασης υπαγωγής (στόχος είναι η έκδοση των αποφάσεων έως το τέλος του χρόνου). Εκτός από τις παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας θα επιδοτείται η έκδοση των ενεργειακών πιστοποιητικών, της ηλεκτρονικής ταυτότητας (που θα είναι υποχρεωτική), οι αμοιβές των μηχανικών και οι απαιτούμενες άδειες.
Η πλατφόρμα υποβολής και αξιολόγησης των αιτήσεων θα λειτουργεί στο ΤΕΕ και θα μείνει ανοιχτή για έναν μήνα, προκειμένου να υπάρχει χρόνος προετοιμασίας.
Σε τι διαφέρει από τα προηγούμενα:
· Καταργείται η χρονική ιεράρχηση υποβολής αιτήσεων και εισάγονται κριτήρια αξιολόγησης.
· Δημιουργείται νέα κατηγορία μόνο για τα ευάλωτα νοικοκυριά με ξεχωριστό προϋπολογισμό ύψους 100 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας τις πρωτοβουλίες για την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.
· Για πρώτη φορά εισάγονται κοινωνικά κριτήρια για ΑμεΑ, πολύτεκνους και μονογονεϊκές οικογένειες, τα οποία αντιπροσωπεύουν το 21% του ποσοστού μοριοδότησης.
· Για πρώτη φορά εισάγεται το κριτήριο των βαθμοημερών, με το οποίο λαμβάνονται υπ’ όψιν οι κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν σε κάθε περιοχή.
· Η εκτιμώμενη ετήσια εξοικονόμηση ενέργειας βάσει του προτεινόμενου κόστους παρεμβάσεων θα αποτελέσει το σημαντικότερο κριτήριο σε ποσοστό 50% και ακολουθεί το ατομικό ή οικογενειακό εισόδημα σε ποσοστό 15%.
· Επιτυγχάνεται υπέρβαση κατά 108% του ετήσιου στόχου του ΕΣΕΚ για την εξοικονόμηση ενέργειας από παρεμβάσεις σε κτίρια.
· Εκτιμάται ότι θα υπάρξει ενεργειακή αναβάθμιση 50.000 νοικοκυριών, όταν στα προηγούμενα προγράμματα ο αντίστοιχος αριθμός ανήλθε περί τα 40.000 νοικοκυριά.
· Για την αποδοτικότερη απορρόφηση κονδυλίων, η κατανομή τους θα γίνεται ανά Περιφερειακή Ενότητα (νομός) και όχι ανά Περιφέρεια, όπως γινόταν στο παρελθόν.
· Αλλάζει το καθεστώς των ωφελούμενων, καθώς δικαιούχοι μπορούν να είναι μόνο όσοι έχουν εμπράγματο δικαίωμα στο ακίνητο το οποίο αποτελεί την κύρια κατοικία τους.
· Περιορίζεται ο αριθμός των αιτήσεων ανά ωφελούμενο σε μία αίτηση.
· Καταργούνται οι αιτήσεις αποκλειστικά για παρεμβάσεις σε κοινόχρηστους χώρους σε πολυκατοικίες.
· Στοχεύοντας στην ψηφιοποίηση του κράτους και τον περιορισμό της γραφειοκρατίας, η Ηλεκτρονική Ταυτότητα Κτιρίου/Διηρημένης Ιδιοκτησίας καθίσταται υποχρεωτική και επιδοτείται, στο πλαίσιο του προγράμματος.
· Δημιουργείται λίστα επιλαχόντων για τη διασφάλιση της απορρόφησης των διαθέσιμων πόρων και την αύξηση των δικαιούχων.
· Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος αναλαμβάνει τη διαχείριση του προγράμματος (λειτουργία της πλατφόρμας, αξιολόγηση αιτήσεων κ.λπ.).
Προϋποθέσεις για την υποβολή αιτήσεων
Περιορισμός αιτήσεων ανά ωφελούμενο:
· Για αίτηση μεμονωμένου διαμερίσματος ή μονοκατοικίας, για κάθε φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντος) είναι δυνατή η υποβολή μόνο μίας αίτησης, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος.
· Για αίτηση πολυκατοικίας, για κάθε για κάθε ΑΦΜ διαχείρισης πολυκατοικίας είναι δυνατή η υποβολή μόνο μίας αίτησης, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος.
· Για τα συμμετέχοντα διαμερίσματα ως μέρος αίτησης πολυκατοικίας, για κάθε φυσικό πρόσωπο (για κάθε ΑΦΜ αιτούντος) είναι δυνατή η υποβολή περισσότερων αιτήσεων συμμετεχόντων διαμερισμάτων, σύμφωνα με τους όρους του προγράμματος. Ωστόσο, ισχύει το προβλεπόμενο όριο σώρευσης επί του συνόλου της επιχορήγησης.
· Περιορισμός αιτήσεων ανά κατοικία: Για κάθε επιλέξιμη κατοικία (μονοκατοικία, μεμονωμένο διαμέρισμα, πολυκατοικία, ή διαμέρισμα ως μέρος αίτησης πολυκατοικίας) του τρέχοντος προγράμματος πρέπει να υποβληθεί μία μόνον αίτηση. Κατοικίες, με την άνω έννοια, με ενεργή αίτηση σε κάποιο από τα προγράμματα ενεργειακής αναβάθμισης «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» και «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» της προγραμματικής περιόδου 2014-2020 δεν έχουν δικαίωμα υποβολής στο τρέχον πρόγραμμα. Εξαίρεση αποτελούν οι περιπτώσεις μεμονωμένων διαμερισμάτων με ενεργή αίτηση σε κάποιον από τους κύκλους των Προγραμμάτων «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον ΙΙ» και «Εξοικονομώ-Αυτονομώ» της προγραμματικής περιόδου 2014-2020, για τα οποία επιτρέπεται να μετέχουν ως διαμέρισμα-μέρος αίτησης σε πολυκατοικία, αλλά μόνον για τις κοινόχρηστες παρεμβάσεις.
Η καταχώριση στο πληροφοριακό σύστημα περισσότερων της μίας αιτήσεων για την ίδια επιλέξιμη κατοικία από το ίδιο πρόσωπο ή άλλο συγκύριο οδηγεί, άνευ ετέρου, στην απόρριψη του συνόλου των αιτήσεων και, στην περίπτωση αίτησης που έχει συμπεριληφθεί σε απόφαση υπαγωγής, η τελευταία θα ανακληθεί.
Ο έλεγχος για την τήρηση των ανωτέρω αφορά το σύνολο των αιτήσεων που θα υποβληθούν στο πρόγραμμα και πραγματοποιείται από τον φορέα υλοποίησης του Προγράμματος, πριν από την έκδοση της οικείας απόφασης υπαγωγής.
Αίτηση για πολυκατοικίες
Στο πλαίσιο του προγράμματος, η αίτηση πολυκατοικίας, που υποβάλλεται από τον εκπρόσωπο της πολυκατοικίας, συνδέεται με τις επιμέρους αιτήσεις των συμμετεχόντων διαμερισμάτων που περιλαμβάνουν κοινόχρηστες και μη κοινόχρηστες παρεμβάσεις αναβάθμισης αυτών.
Για να υποβληθεί η συγκεκριμένη αίτηση:
· Η πολυκατοικία πρέπει να έχει σε ισχύ αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) «διαχείρισης πολυκατοικίας».
· Μετά από απόφαση γενικής συνέλευσης, υποβάλλεται σχετική αίτηση πολυκατοικίας από τον εκπρόσωπο των ιδιοκτητών, καθώς και επιμέρους αιτήσεις από καθένα από τους ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που επιθυμούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα.
· Υποβάλλεται Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης που αφορά συνολικά το τμήμα του κτιρίου που χρησιμοποιείται ως κατοικία, συνοδευόμενο από έντυπο Πρότασης Παρεμβάσεων.
· Πραγματοποιούνται κοινόχρηστες παρεμβάσεις.
· Οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων που δεν εντάσσονται ή δεν θέλουν να συμμετέχουν στο πρόγραμμα συμμετέχουν στην υλοποίηση των παρεμβάσεων που έχουν δηλωθεί στην Απόφαση Γενικής Συνέλευσης Πολυκατοικίας με ίδια κεφάλαια.
της Αμαλίας Κάτζου
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο