Βρισκόμαστε σε μια εξαιρετική ιστορική συγκυρία λόγω της πανδημίας. Οι συνέπειες σε υγειονομικό επίπεδο είναι δεδομένες και μέχρι στιγμής, από την αρχή της εποχής του κορωνοϊού, έχουμε 165.000.000 κρούσματα, 3.140.000 θανάτους, και 134.000.000 ανθρώπους που έχουν αναρρώσει, αλλά σημαντικό ποσοστό εξ΄ αυτών ταλαιπωρείται από τα… κουσούρια που άφησε η νόσος. Ακόμη, μερικά εκατομμύρια δίνουν σκληρή μάχη λόγω έντονων συμπτωμάτων, άλλοι νοσηλεύονται και άλλοι είναι διασωληνωμένοι. Κάποιοι δεν θα τα καταφέρουν. Και κάθε μέρα η λίστα θα μεγαλώνει, έστω και με επιβραδυνόμενο ρυθμό, μέχρι να υπάρξουν απτά αποτελέσματα ανάσχεσης της νόσους. Αν δεν λαμβάνονταν τα περιοριστικά μέτρα από τις κυβερνήσεις, τότε οι παραπάνω αριθμοί μπορεί να ήταν επί 2, επί 4 και επί 10! Και φυσικά έχουμε ακόμη πολύ δρόμο μπροστά μας, όσο η εξέλιξη της νόσου εξαρτάται από την ανθρώπινη συμπεριφορά…

Βασικοί λόγοι εξάπλωσης είναι η ανευθυνότητα, η έλλειψη σεβασμού και πειθαρχίας και ο κυνισμός εκατομμυρίων συμπολιτών μας σε ολόκληρο τον πλανήτη.  Εν ολίγοις, ο κορωνοϊός ευδοκιμεί όπου κάνει θραύση η… βλακεία! Και όπου υπάρχουν βλάκες υπάρχουν νεκροί, άνεργοι, λουκέτα, χρέη, απόγνωση. Οι “αρνητές κορωνοϊού” ή “αρνητές μάσκας” ή “αρνητές εμβολίων” δεν είναι τίποτα περισσότερο από το… αναγκαίο ποσοστό ηλιθίων, το οποίο κοστίζει στις κοινωνίες σε ανθρώπινο, θεσμικό, αξιακό, πολιτισμικό και οικονομικό επίπεδο.

Μέσα από τον συμπτωματικό κυνισμό εκδηλώνονται συμπεριφορές, που μέσα από τον μεγεθυντικό φακό των μέσων κοινωνικών δικτύωσης, κατοχυρώνουν νεοσύστατα… brands, όπως “αρνητής”, “αγωνιστής κατά της νέας τάξης πραγμάτων”, “αλληλέγγυος”, “διαμαρτυρόμενος” και πολλές άλλες παραλλαγές του ψυχικού μοτίβου που καθορίζεται από τις λέξεις επικίνδυνος, βλάκας και ηλίθιος! Τα περιοριστικά μέτρα έχουν αυξήσει τέτοιου είδους συμπεριφορές, σε σημείο όπου η ανθρώπινη βλακεία να συμπορεύεται με το πρωτογενές πλεόνασμα ηλιθιότητας. Άλλωστε, όπως είχε πει ο Αινστάιν “δύο πράγματα είναι άπειρα, το σύμπαν και η ανθρώπινη βλακεία”. Αφήστε που το σύμπαν μπορεί να έχει πεπερασμένο όριο, ενώ η ανθρώπινη βλακεία όχι…

Από τη στιγμή που η βλακεία και η ηλιθιότητα… κοινοποιούνται και “τουιτάρονται”, τότε τα πράγματα αρχίζουν και παίρνουν άλλη τροπή. Το διττό πρόβλημα βλακείας και ηλιθιότητας είναι αυτό που αποτελεί αυτή τη στιγμή το υπ΄ αριθμόν ένα βάσανο του πλανήτη. “Οι βασικοί νόμοι της ανθρώπινης ηλιθιότητας’ είναι ένα βιβλίο που γράφτηκε από τον Ιταλό Carlo M. Cipolla και μάλλον ούτε ο ίδιος δεν θα περίμενε την τρομερή εμπορική του επιτυχία και απήχηση. Είναι ένας πραγματικός οδηγός για να ξέρεις να φυλαχτείς από τον βλάκα που θα εκδηλώσει τα… συμπτώματα του, όταν τον συναντήσεις. Όσα αναφέρονται στο βιβλίο είναι αποκαλυπτικά και θα λέγαμε ότι ταιριάζουν στη σημερινή κατάσταση, την οποία διαπιστώνουμε και παρατηρούμε είτε εντός Ελλάδος, είτε εκτός.

Όπως αναφέρεται στο βιβλίο “από κάθε δράση ή μη δράση ο καθένας από μας αποκομίζει ένα κέρδος ή μία ζημία και ταυτόχρονα κάποιος δημιουργεί κέρδη ή ζημίες σε κάποιον άλλο”. Οι ευφυείς και λογικοί άνθρωποι είναι αυτοί που με τις πράξεις τους, “παράγουν” όφελος τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους άλλους. Κακοποιοί είναι αυτοί που οι πράξεις τους προκαλούν ζημία στους άλλους, ενώ οι ίδιοι ωφελούνται. Ηλίθιοι και βλάκες: είναι αυτοί που οι πράξεις τους δεν παράγουν κανένα όφελος για κανέναν, ούτε καν για τους ίδιους. Ή, μπορεί να νομίζουν ότι ωφελούνται, αλλά μάλλον δεν μπορούν να το διαπιστώσουν οι ευφυείς που κατ΄ αυτούς είναι “όργανα του συστήματος και της νέας τάξης πραγμάτων”. Κακομοίρηδες και αξιολύπητοι…

Για παράδειγμα αυτός που φοράει μάσκα ή κάνει το εμβόλιο κατά του κορωνοϊού κερδίζει το στοίχημα της ζωής, επιφέροντας κέρδη και στους συμπολίτες του, τους οποίους προστατεύει. Αυτός που αποτελεί αρνητή της μάσκας και κινδυνεύει να κολλήσει τον ιό, μεταδίδοντας τον μάλιστα στους υπολοίπους, τι κέρδος μπορεί να έχει; Κανένα. Ίσα ίσα που οι πράξεις του παράγουν ζημία για τους άλλους, ζημιώνοντας και τον ίδιο. Αυτός είναι ο ορισμός του βλάκα που μετατρέπεται σε ηλίθιο, καθώς δεν κερδίζει τίποτα, αφού με τη βλακεία του προκαλεί κόστος στον ίδιο και στους υπολοίπους.Με βάση τα παραπάνω, η Ελλάδα της πανδημίας θυμίζει ένα κράμα κοινωνικού περιθωρίου, το οποίο συσσωρεύει κόστος μέσα από την κεφαλαιποίηση της βλακείας.

Σύμφωνα με τον πρώτο νόμο του Cipolla, όλοι υποτιμούν τον αριθμό των ηλιθίων ατόμων που κυκλοφορούν ανάμεσα μας, καθώς αυτοί είναι πολύ περισσότεροι από όσο νομίζουμε. Ποτέ δεν θα μπορέσει κανείς να διαπιστώσει τον ακριβή αριθμό τους. Δεν έχουν φυσικά τη σπανιότητα του πρώτου… λαχνού του λαχείου, αλλά παρουσιάζουν μεγαλύτερη συχνότητα σε σχέση με τα “κέρδη” του 1 ή των 2 ευρώ, που εύκολα μπορεί να αποκομίσει κάποιος στο “Ξυστό”!

Σύμφωνα με τον δεύτερο νόμο, η πιθανότητα να είναι ηλίθιο ένα συγκεκριμένο άτομο, είναι ανεξάρτητη από οποιοδήποτε άλλο χαρακτηριστικό του. “Εκ φύσεως οι άνθρωποι δεν είναι ίσοι, γιατί κάποιοι είναι ηλίθιοι και κάποιοι όχι”, όπως αναφέρει ο Cipolla. Για να το πούμε πιο απλά, δεν υπάρχουν ταξικά κριτήρια, καθώς η ηλιθιότητα κατανέμεται σε ολόκληρη την κοινωνία. Το βλέπουμε αυτό με διάφορους… επιστήμονες και “ψεκασμένους” που “διεκδικούν” τη μετατροπή της… ανοησίας τους σε κοινωνικό δικαιωματισμό, με πολλαπλασιαστή την εικόνα της τηλεόρασης και τη δύναμη των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης. Το ποσοστό βλακείας και ηλιθιότητας, σε μικρό ή μεγαλύτερο βαθμό, συναντάται σε όλες τις επαγγελματικές και κοινωνικές τάξεις. Η ανθρώπινη βλακεία δεν έχει ταξικά χαρακτηριστικά. Είναι ίσως η μοναδική περίπτωση όπου θα μπορούσε να βρει εφαρμογή κατά παρέκκλιση και παράφραση, ο όρος “αταξική κοινωνία” της διακήρυξης των Καρλ Μαρξ.και Φρίντριχ Ένγκελς. Ο βλάκας και ο ηλίθιος δεν έχουν χρώμα, φύλο, θρησκεία, επαγγελματική θέση. Προέρχονται από παντού και τα… πάντα όλα!

Ο τρίτος νόμος του Cipolla αναφέρεται στον εντοπισμό του ηλίθιου, ο οποίος έχει προκαλέσει ζημία σε άλλους, αλλά ταυτόχρονα, πληρώνει και αυτός το κόστος. Σε αυτόν τον νόμο εντάσσεται παραδείγματος χάρη, ένας “αρνητής” μάσκας ή self test ή εμβολίου, ο οποίος κολλάει τον ιό, προκαλεί τον θάνατο και στο τέλος χάνει τη ζωή του ή του μένει γερό,… κουσούρι. Ή, με το έτσι θέλω, γουστάρει να ανακατέψει ένα ολόκληρο σχολείο, καλώντας το παιδί του να μην κάνει self test ή να φοράει μάσκα. Η συμπεριφορά τέτοιων ατόμων κρίνεται ως παράδοξη και έτσι οι υπόλοιποι δυσκολεύονται να αμυνθούν, καθώς η επιθετική βλακεία μετατρέπεται σε ηλιθιότητα και δεν αφήνει πολλά περιθώρια για εύκολες… αποκρούσεις! Ο βλαξ που μετατρέπεται σε ηλίθιο είναι ανίκητος και απρόβλεπτος! Και κυρίως, πρέπει να έχουμε κατά νου ότι η βλακεία είναι… ανίατη νόσος. Το μυαλό, είτε το έχεις, είτε δεν το έχεις. Δεν το πουλάνε στα… μαγαζιά, στο διαδίκτυο ή στον δρόμο!

Ο τέταρτος νόμος της ηλιθιότητας, έχει ως χαρακτηριστικό την υποτίμηση της καταστροφικής ισχύος των ηλιθίων από τους ευφυείς και λογικούς. Για παράδειγμα, περπατώντας στον δρόμο βλέπεις ανθρώπους χωρίς μάσκα. Τους κάνεις παρατήρηση και σου λέει ένας άλλος που φοράει μάσκα “έλα μωρέ, εσύ θα αλλάξεις τον κόσμο;”. Εκεί γίνεται το μοιραίο λάθος της κοινωνίας, αλλά και της Πολιτείας. Παραβλέποντας την ισχύ του βλάκα και του ηλίθιου, μπορεί να τους συναναστραφείς εξ΄ ανάγκης και να τους ανεχθείς ως… αναγκαίο κακό στον δρόμο όταν οδηγείς ή είσαι πεζός, στον εργασιακό χώρο, στα μέσα μαζικής μεταφοράς, στην καφετερία, στο γήπεδο κ.ά.

Ο πέμπτος και τελευταίος νόμος της ηλιθιότητας, λέει ότι “ο ηλίθιος είναι πιο επικίνδυνος από τον κακοποιό”. Ο κακοποιός θα σε βλάψει και θα αποκομίσει κάποιο όφελος (λεφτά, περιουσιακά στοιχεία), επιφέροντας αναδιανομή του πλούτου και της ευδαιμονίας. Χάνω κάτι, το οποίο κερδίζει κάποιος άλλος, σύμφωνα με τη στατική και ψυχρή λογική της συγκεκριμένης αναφοράς. Αντιθέτως, οι βλάκες ζημιώνουν άλλους ανθρώπους χωρίς να αντισταθμίζουν τα κέρδη στον δικό τους λογαριασμό και έτσι η κοινωνία ζημιώνεται συνολικά.

Από τις παραπάνω αναφορές, μπορεί να ξεχωρίσει κάποιος στην καθημερινότητα του τον βλάκα και τον ηλίθιο. Η πανδημίας του κορωνοϊού και τα 10 δύσκολα χρόνια στην οικονομία, έφεραν στο προσκήνιο μια πλούσια γκάμα “εγκεφάλων” που καλύπτουν όλες τις διαβαθμίσεις της ηλιθιότητας. Στην εποχή της τεχνητής νοημοσύνης, κάποιοι δεν διαθέτουν καν νοημοσύνη! Το μεγαλύτερο προσόν των ευφυών ανθρώπων είναι ο εντοπισμός και η περιθωριοποίηση του βλάκα και του ηλίθιου. Μακριά και καλή τύχη! Έτσι, μπορεί να γίνει η ζωή μας καλύτερη, αν και ως κοινωνία, τραβάμε όσα τραβάμε λόγω της συσσωρευμένης βλακείας που συνοδεύεται από τη γνωστή μοιρολατρική αντίληψη “μην ασχολείσαι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τα πράγματα”. Είναι το σημείο όπου λες ότι ο πόλεμος χάθηκε, η βλακεία ενίκησε!

Η αποδοχή της ήττας της λογικής και της επικράτησης της μειοψηφικής βλακείας, αποτελεί το σημείο καμπής για μια κοινωνία. Είναι ζήτημα δημοκρατίας, καθώς από τον βλάκα και τον ηλίθιο μπορεί να καείς, να σκοτωθείς ή να πεθάνεις! Είναι η απασφαλισμένη χειροβομβίδα, που μπορεί να σκορπίσει τον όλεθρο στους πολλούς. Σε κάθε περίπτωση, το μέλλον μας είναι συνυφασμένο με τη διαχείριση της “δικτατορίας των ηλιθίων”. Το πιο δύσκολο εγχείρημα σε αυτή τη ζωή είναι να καταφέρεις να πείσεις τον ηλίθιο φασίστα να βελτιώσει τον δείκτη νοημοσύνης του, έστω κατά μία μονάδα, Αν του το ζητήσεις, τότε είσαι εσύ ο φασίστας! Όταν στο δικό τους μυαλό η λογική βρίσκεται σε κατάσταση… lockdown, τότε η κοινωνία θα βρίσκεται υπό την απειλή της… διασωλήνωσης.

Δυστυχώς, αυτή η κοινωνία που διαθέτει υψηλό δείκτη… βλακείας έχει και πολιτική έκφραση, μέσα από διάφορους τυχοδιωκτικούς σχηματισμούς, συμμορίες, “ψεκασμένους” και τραμπούκους. Η πολιτική κάλυψη τέτοιων συμπεριφορών είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας μας. Είναι το σύμπτωμα, το οποίο συνιστά ταυτόχρονα απειλή για την πολιτεία μας. Αν δεν αντιμετωπιστεί αυτή η άρρωστη κατάσταση με τους κλασικούς μηχανισμούς της δημοκρατίας, τότε θα εξελιχθεί σε μεταστατικό καρκίνο, επιφέροντας πολυοργανική ανεπάρκεια στο σώμα της κοινωνίας μας. Καλή μας τύχη!

 

ΛΟΥΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ-ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ