Ο Μάριος Τσάκας, διευθύνων σύμβουλος της Δημόσιας Επιχείρησης Δικτύων Διανομής Αερίου ΑΕ, μιλά στο «Π» για το «αναπτυξιακό αποτύπωμα της ΔΕΔΑ». Ποιο είναι το υπάρχον δίκτυο διανομής φυσικού αερίου αυτήν τη στιγμή στην Ελλάδα και ποιες περιφέρειες καλύπτει; Ποια είναι τα έργα που έχουν δρομολογηθεί και πού;
Μέχρι σήμερα, οι υποδομές διανομής φυσικού αερίου στην Ελλάδα αποτελούσαν, κυρίως, προνόμιο των μεγάλων αστικών κέντρων, όπως είναι η Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ενώ η ελληνική Περιφέρεια θα έλεγα πως ήταν ενεργειακά απομονωμένη. Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει η Δημόσια Επιχείρηση Δικτύων Διανομής Αερίου (ΔΕΔΑ – συστάθηκε το 2017 και είναι θυγατρική της Δημόσιας Επιχείρησης Αερίου ΔΕΠΑ), με την υλοποίηση μεγάλων έργων που θα φέρουν το φυσικό αέριο σε δεκάδες πόλεις της χώρας, ακόμα και στις πιο απομακρυσμένες.
Συνοπτικά θα σας πω ότι το Πρόγραμμα Ανάπτυξης 2021-2025 της ΔΕΔΑ προβλέπει την ανάπτυξη υποδομών διανομής φυσικού αερίου σε 34 πόλεις της χώρας, με την κατασκευή 1.860 χιλιομέτρων δικτύου και τουλάχιστον 68.000 συνδέσεις καταναλωτών όλων των κατηγοριών (οικιακών, εμπορικών, βιομηχανικών). Είναι ένα ιδιαίτερα φιλόδοξο, αλλά ταυτόχρονα και ρεαλιστικό σχέδιο, που έχει ως στόχο την ισόρροπη, γεωγραφικά και κοινωνικά, επέκταση του δικτύου διανομής φυσικού αερίου, ώστε χιλιάδες νοικοκυριά και επιχειρήσεις να αποκτήσουν πρόσβαση σε αυτή την οικονομική και φιλική προς το περιβάλλον μορφή ενέργειας.
Τα έργα της ΔΕΔΑ θα αρχίσουν να υλοποιούνται εντός του τρέχοντος μήνα από την ακριτική Περιφέρεια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, ενώ θα ακολουθήσουν οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Στερεάς Ελλάδας, για τις οποίες οι διαγωνιστικές διαδικασίες των έργων βρίσκονται σε στάδιο ολοκλήρωσης. Σειρά θα πάρουν στη συνέχεια, από το β’ εξάμηνο του 2021 και το 2022, οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας, Δυτικής Ελλάδας και Ηπείρου.
Από πού προέρχεται η χρηματοδότηση;
Το Πρόγραμμα Ανάπτυξης της ΔΕΔΑ 2021-2025 είναι συνολικού ύψους 300 εκατ. ευρώ και έχει διαφορετικές πηγές χρηματοδότησης: Υλοποιείται μέσω ιδίων και δανειακών κεφαλαίων, μέσω εθνικών πόρων από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και μέσω κοινοτικών πόρων από το ΕΣΠΑ 2014-2020 των Επιχειρησιακών Προγραμμάτων των Περιφερειών.
Πόσο επηρεάζει τα σχέδια της επιχείρησης η πρόσφατη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, να αποφασίσει στο τέλος του 2021 αν οι επενδύσεις στο φυσικό αέριο εντάσσονται στον κατάλογο των βιώσιμων επενδύσεων; Απ’ την άλλη, υπάρχουν φωνές μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που λένε ότι οι υποδομές φυσικού αερίου είναι μη βιώσιμες, διότι ως καύσιμο στη μεταβατική εποχή έχει ημερομηνία λήξης. Ποια είναι η γνώμη σας;
Παρακολουθούμε στενά τις εξελίξεις και αναμένουμε την τελική απόφαση της Κομισιόν για το εάν και υπό ποιους όρους οι υποδομές φυσικού αερίου θα χαρακτηριστούν «αειφόρες επενδύσεις». Βεβαίως και συμφωνούμε με την ενεργειακή πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που υιοθετεί τον προσανατολισμό προς τη χρήση νέων αερίων καυσίμων με ελάχιστο έως μηδενικό ανθρακικό αποτύπωμα. Προς αυτή την κατεύθυνση, μάλιστα, πριν από περίπου έναν χρόνο ξεκινήσαμε καινοτόμες δράσεις με στόχο τη διασφάλιση της συμβατότητας των δικτύων μας με τους νέους κατευθυντήριους άξονες, ώστε να μπορούν να δεχθούν βιομεθάνιο και πράσινο υδρογόνο, που θα διανέμονται ως μείγμα οικολογικού αερίου μαζί με το φυσικό αέριο.
Θεωρούμε, όμως, ότι η ενεργειακή μετάβαση θα πρέπει να γίνει με δίκαιο και ομαλό τρόπο. Σε αυτήν τη διαδικασία, το φυσικό αέριο αποτελεί τη γέφυρα που θα μας οδηγήσει στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειες και είναι σημαντικό να συνεχιστούν οι χρηματοδοτήσεις από τα ευρωπαϊκά ταμεία και τα επόμενα χρόνια. Από εκεί και έπειτα, όμως, στη ΔΕΔΑ εξετάζουμε ήδη εναλλακτικές πηγές χρηματοδότησης για να διασφαλίσουμε την απρόσκοπτη υλοποίηση του συνόλου των έργων μας. Είναι ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι το Πρόγραμμα Ανάπτυξής μας είναι εμπροσθοβαρές επενδυτικά και η εταιρεία θα μπορεί, με την αύξηση των εσόδων της τα επόμενα χρόνια, να προχωρήσει με ίδιους πόρους σε νέες επενδύσεις και επεκτάσεις των υποδομών διανομής φυσικού αερίου σε νέες περιοχές.
Ποιος είναι ο χρονικός ορίζοντας για την ανάπτυξη «πράσινων» δικτύων, τα οποία θα πληρούν και τις προδιαγραφές για να υποδεχθούν βιομεθάνιο και υδρογόνο; Έχουν προτεραιότητα στα σχέδιά σας δραστηριότητες όπως η αποθήκευση υδρογόνου και οι συνέργειες με Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας;
Εκτιμούμε ότι μέχρι το τέλος του 2021 θα έχουμε τους πρώτους καρπούς των προσπαθειών μας, ώστε από το 2022 να είμαστε σε θέση να προχωρήσουμε στην ανάπτυξη συγκεκριμένων λύσεων που θα καλύπτουν ένα μεγάλο μέρος της Βόρειας Ελλάδας.
Πολύτιμο εργαλείο σε αυτήν μας την προσπάθεια είναι η μελέτη που έχουμε αναθέσει στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΚΑΠΕ) για τον προσδιορισμό του δυναμικού παραγωγής βιομεθανίου σε κάθε περιοχή που η ΔΕΔΑ διαθέτει ή πρόκειται να κατασκευάσει δίκτυο διανομής αερίου, ώστε να προσδιορίσουμε γεωγραφικά τις επενδύσεις στις οποίες θα προβούμε.
Ταυτόχρονα, μελετούμε βήμα-βήμα το ενδεχόμενο έγχυσης υδρογόνου μέσα από τα δίκτυα της ΔΕΔΑ. Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε ξεκινήσει συνεργασία με πρότυπη ελληνική εταιρεία εξειδικευμένη στον τομέα του υδρογόνου, η οποία θα μας προσδιορίσει τις απαραίτητες επεμβάσεις στα υφιστάμενα δίκτυα, προκειμένου να είναι σε θέση να διανέμουν μείγματα φυσικού αερίου/υδρογόνου, καθώς και τα υλικά και τις προδιαγραφές που πρέπει να υιοθετήσουμε προκειμένου να κατασκευάσουμε δίκτυα διανομής ικανά να διανέμουν αποκλειστικά μπλε ή πράσινο υδρογόνο.
Θα ήθελα σε αυτό το σημείο να διευκρινίσω ότι η ΔΕΔΑ δραστηριοποιείται στον τομέα της διανομής φυσικού αερίου. Τα έργα αποθήκευσης φυσικού αερίου είναι εθνικά και σε κάποιες περιπτώσεις διακρατικά και, παρότι δεν σχετίζονται άμεσα με το έργο της ΔΕΔΑ, συμβάλλουν στην επίτευξη του κοινού στόχου, που είναι η αδιάλειπτη παροχή φυσικού αερίου σε όλους τους καταναλωτές.
Το φυσικό αέριο είναι ένα εισαγόμενο καύσιμο. Με ποιον τρόπο συμβάλλει στην εθνική οικονομία;
Είναι γνωστό ότι ο ενεργειακός τομέας επηρεάζει με πολλούς τρόπους, άμεσους και έμμεσους, την οικονομία μιας χώρας. Ας σταθούμε, όμως, στο αναπτυξιακό αποτύπωμα που αφήνουν τα έργα της ΔΕΔΑ. Σε όλα τα στάδια υλοποίησης των έργων (κατασκευαστικό μέρος, επίβλεψη έργου, εργασίες για εσωτερικές εγκαταστάσεις κ.ά.), ανοίγουν πολλές νέες θέσεις εργασίας για διάφορες ειδικότητες, όπως μηχανικοί, εργατοτεχνίτες, χειριστές, θερμοϋδραυλικοί, συγκολλητές, εγκαταστάτες, μελετητές κ.ά, ενισχύοντας σημαντικά την απασχόληση στην ελληνική Περιφέρεια, η οποία δοκιμάζεται περισσότερο από τη μακροχρόνια ανεργία.
Ταυτόχρονα, μεγάλα είναι τα κέρδη στον εμπορικό και τον βιομηχανικό τομέα. Με τη χρήση του φυσικού αερίου, μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις επιτυγχάνουν σημαντική μείωση στο ενεργειακό κόστος με αποτέλεσμα να ενισχύεται η ανταγωνιστικότητά τους και να δίνονται κίνητρα για νέες επενδύσεις.
Έχετε δηλώσει ότι το φυσικό αέριο είναι το καύσιμο για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας. Μπορείτε να μας δώσετε περισσότερα στοιχεία πάνω σ’ αυτό το θέμα;
Ιστορικά, το φυσικό αέριο παρουσιάζει το χαμηλότερο κόστος σε σχέση με τα συμβατικά καύσιμα. Μάλιστα, σε σύγκριση με το πετρέλαιο, είναι οικονομικότερο έως και 40%. Με τη χρήση, λοιπόν, του φυσικού αερίου, επιτυγχάνεται σημαντική μείωση του κόστους ενέργειας για τους πολίτες, συμβάλλοντας ταυτόχρονα στην αντιμετώπιση του φαινομένου της ενεργειακής φτώχειας, το οποίο είναι ιδιαίτερα έντονο στη Βόρεια Ελλάδα, λόγω και των κλιματολογικών συνθηκών που επικρατούν, αλλά και στην Ήπειρο και τη Δυτική Ελλάδα.
Για να μπορέσουμε να αμβλύνουμε το φαινόμενο της ενεργειακής φτώχειας, η επιλογή τόσο των πόλεων όσο και των δρόμων όπου κατασκευάζονται τα δίκτυα δεν γίνεται αυστηρά με οικονομοτεχνικά κριτήρια, αλλά και με κοινωνικά κριτήρια. Ταυτόχρονα, αξιοποιούμε όλες τις εναλλακτικές δυνατότητες τροφοδοσίας, π.χ., μέσω μεταφοράς υγροποιημένου και συμπιεσμένου φυσικού αερίου, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα χρήσης του φυσικού αερίου σε καταναλωτές περιοχών όπου δεν έχει αναπτυχθεί το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου.
Σε ποιον βαθμό έχει επιδράσει η πανδημία στο αναπτυξιακό πρόσημo της ΔΕΔΑ;
Είναι γεγονός ότι η πανδημία του νέου κορονοϊού μάς έφερε όλους αντιμέτωπους με σοβαρές προκλήσεις. Στη ΔΕΔΑ, καταφέραμε με ευελιξία, επαγγελματισμό και αλληλεγγύη να διασφαλίσουμε τόσο την υγεία των εργαζομένων όσο και την εύρυθμη λειτουργία της εταιρείας, με την απρόσκοπτη παροχή φυσικού αερίου στους καταναλωτές.
Μέσα σε αυτήν τη δύσκολη περίοδο καταφέραμε, μάλιστα, να υλοποιήσουμε διαδικασίες ψηφιακού μετασχηματισμού της εταιρείας, με κύριο γνώμονα την άμεση, διαφανή και αποτελεσματική εξυπηρέτηση των πολιτών. Επανασχεδιάσαμε, έτσι, την ιστοσελίδα μας (www.deda.gr), ώστε οι πολίτες να μπορούν εύκολα και γρήγορα να ενημερωθούν για όλες τις υπηρεσίες μας, ενώ αποκτήσαμε παρουσία στα social media. Ταυτόχρονα, αναπτύξαμε ειδική ηλεκτρονική εφαρμογή, προκειμένου οι ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι πελάτες μας να λαμβάνουν άμεση και πλήρη γνώση των ωφελειών και της εξοικονόμησης που επιτυγχάνουν από τη σύνδεσή τους με τα δίκτυα της ΔΕΔΑ. Θα έλεγα, λοιπόν, ότι η κρίση της πανδημίας λειτούργησε για την εταιρεία ως επιταχυντής θετικών εξελίξεων.
Ασφάλεια δικτύων
Στο ερώτημα, πού αρχίζει και πού τελειώνει η ευθύνη της ΔΕΔΑ σε ό,τι αφορά τη συντήρηση και την ασφάλεια των δικτύων, ο διευθύνων σύμβουλος της ΔΕΔΑ Μάριος Τσάκας απαντά: Σας ευχαριστώ που μου δίνετε την ευκαιρία, μέσω της ερώτησής σας, να αναφερθώ στο θέμα αυτό και να διευκρινίσω ότι η ΔΕΔΑ είναι υπεύθυνη για τη συντήρηση των δικτύων μέσης και χαμηλής πίεσης, καθώς και για τη διαδικασία της σύνδεσης των κατοικιών με το δίκτυο, μέχρι το σημείο της τοποθέτησης του μετρητή.
του Φίλη Καϊτατζή
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο